Yeni Ufuklar Yazılar

Gözlemin Özellikleri Nedir? İnsan Zihninin Sessiz Tanığına Psikolojik Bir Yolculuk Bir psikolog olarak insan davranışlarının ardındaki sessiz sahneleri izlemek, çoğu zaman bir laboratuvarın ötesinde bir deneyimdir. Gözlem, yalnızca dış dünyayı değil, aynı zamanda gözlemcinin kendi iç evrenini de açığa çıkarır. Çünkü her bakış, bir seçmedir; her fark ediş, bir anlam üretir. Gözlemin özellikleri dediğimizde, aslında insan zihninin dikkat, algı, empati ve önyargı gibi unsurlarla ördüğü bir farkındalık ağından söz ederiz. Bu yazıda gözlemi, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden inceleyeceğiz. Gözlem: Bilginin İlk Kıvılcımı Gözlem, insanın çevresini anlamlandırma sürecinin ilk adımıdır. Bilişsel psikoloji açısından gözlem, dikkat, algı ve hafıza süreçlerinin…

Görüntüleme Teknikeri Ne İş Yapar? Edebiyatın Işığında Görmenin Sanatı Bir edebiyatçının gözünden baktığımızda, dünya yalnızca kelimelerle değil, görülerle de kurulur. Her sözcük bir imge, her imge bir görüntüdür. Bu nedenle “görmek” edebiyatta da, tıpta da aynı özlemin peşindedir: hakikati açığa çıkarma. İşte Görüntüleme Teknikeri tam da bu arayışın modern temsilcisidir — bir tür “gözün yazarı”, görünmeyeni görünür kılan sessiz anlatıcı. Gözün Kalemi: Görüntüleme Teknikerinin Anlamı Bir Görüntüleme Teknikeri, tıp alanında hastalıkların teşhisinde kullanılan radyolojik görüntüleme cihazlarını (röntgen, MR, ultrason vb.) çalıştıran, analiz eden ve bu görüntüler üzerinden doktorlara veri sağlayan sağlık profesyonelidir. Ancak bu tanım, bir edebiyatçının ruhuna hitap etmez.…

Gez Kanatlan Kimin? Mizahın, Stratejinin ve Empatinin Buluştuğu Uçuş Noktası Gülümseyerek Başlayalım Diyelim ki bir gün sabah yürüyüşüne çıktınız ve gökyüzünde süzülen kuşlara bakarken aklınızda şu deli sorular belirdi: “Gez kanatlan kimin?” Kimse sormazken siz sordunuz… Çünkü siz sıradan bir meraklı değilsiniz, hayata mizahla yaklaşan, ciddiyeti bile eğlenceye dönüştüren bir insansınız. Şimdi gelin bu sorunun peşine düşelim. Ama uyaralım: Bu yazıda bol bol kahkaha, hafif absürtlük ve düşündürücü benzetmeler var. Ciddiyet kapıda bırakılsın, çünkü “kanatlanmak” üzerine ciddi ciddi konuşacağız! Kısa cevap: “Gez kanatlan” ne bir kuşun, ne bir markanın ne de bir uzaylı organizasyonunun. Aslında hepimizin! Çünkü kanatlanmak, kelimenin ötesinde…

“1 TL Kaç Paraguay Pesosu?” Sorusu Üzerinden Kültürlerarası Anlatılar Bir antropolog olarak, dünyadaki her para birimini yalnızca ekonomik bir değişim aracı olarak görmem. Her para birimi, bir kültürün ritüellerine, sembollerine, kimlik pratiklerine açılan bir kapıdır. “1 TL kaç Paraguay pesosu?” sorusu, paranın ötesinde kimlik, eşitsizlik, sömürge geçmişi ve kültürel değerlerle örülü bir metin gibidir. Gelin birlikte bu soruyu yalnızca döviz kuru açısından değil, kültürel bir merakla ele alalım. Paraguay Pesosu mu, Guarani mi? Bir Para Biriminin Kimliği İlk olarak düzeltmek gerekir: Paraguay’ın resmi para birimi Paraguay guaranisidir (PYG). “Peso” ibaresi bazı kaynaklarda yanlışlıkla kullanılsa da, resmî olarak Paraguay pesosu adıyla…

Gıyabında Dua Etmek Ne Demek? Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyaset Bilimi Perspektifi Bir Siyaset Bilimcisinin Girişi: Güç ve Toplumsal Düzen Üzerine Düşünceler Siyaset bilimi, insan ilişkilerini, güç yapılarını ve toplumsal düzeni anlamak için kendini sürekli sorgulayan bir alandır. Toplumlar, sadece bireylerin istekleriyle şekillenen değil, aynı zamanda derin güç ilişkileri, ideolojik çatışmalar ve kurumsal yapılarla şekillenen karmaşık organizmalardır. Her davranış, her sözcük ve hatta her niyet, bu güç yapılarına bağlı olarak anlam kazanır. Gıyabında dua etmek, toplumsal bağlamda belirli bir güç ilişkisini, ideolojik tercihleri ve vatandaşlık anlayışını yansıtan bir eylem olabilir. Bugün, “gıyabında dua etmek” kavramını, sadece dini…

Hapşırık İlacı Var mı? Burnun Kendi Kararını Verdiği Anlar Üzerine Eğlenceli Bir İnceleme Bir sabah düşünün… Elinizde kahve, ruhunuz huzurlu, dünya sessiz. Derken burnunuz “Bir dakika, bu huzur fazla sürdü!” der gibi sinyal verir. Hapşuu! Sonra bir tane daha. Sonra üçüncüsü… Derken zincirleme hapşırıklar başlar. Ve siz, hayatın en temel sorusunu düşünürsünüz: “Buna ilaç var mı?” Bugün bu sorunun peşine düşüyoruz. Ama öyle ciddi bir tıp konferansında değil; kahkahalarla, merakla ve burnumuza saygı duruşuyla! — Hapşırık: Bedenin “Reset” Tuşu mu, Yoksa Evrenin Şakası mı? Hapşırmak, vücudun “Burnumda bir şey var, hemen dışarı at!” dediği mini bir patlamadır. Ama bazen o…

Goril Nerede Yaşar? – Antropolojik Bir Bakış Bir antropolog olarak, insanın kendini ve doğayı anlamaya çalıştığı her hikâyenin merkezinde farklı türlerin yaşam biçimlerine duyulan merak vardır. Bu merak, yalnızca biyolojik bir inceleme değildir; aynı zamanda kültürel, sembolik ve toplumsal bir yolculuktur. “Goril nerede yaşar?” sorusu da tam bu noktada yalnızca coğrafi bir yanıt aramaz. Bu soru, insanın kendi doğasına, toplumsal yapısına ve kimliğine dair bir aynadır. Doğanın Kalbinde: Gorillerin Yaşam Alanı Goriller, Afrika’nın ekvatoral ormanlarının derinliklerinde yaşar. Kongo Havzası’ndan Ruanda’nın sisli dağlarına kadar uzanan bu coğrafya, sadece bir yaşam alanı değil, aynı zamanda bir toplumsal düzenin de merkezidir. Goriller için…

Hz. İsa’nın 12 Havarisi Kimdir? Farklı Bakış Açılarını Yan Yana Koyan Bir Okuma Merhaba sevgili okur! Farklı açılardan bakmayı seven biri olarak bugün seni hoş bir zihinsel yürüyüşe davet ediyorum. “Hz. İsa’nın 12 havarisi kimdir?” sorusunu hem “veri ve metin” merceğiyle hem de “insan hikâyeleri ve toplumsal etki” merceğiyle yan yana getireceğiz. Ben anlatırken sen de yorumlarda kendi perspektifini ekle: Böylece küçük bir düşünce laboratuvarı kuralım, ne dersin? Kısa cevap: Geleneksel listelerde 12 havari; Petrus (Simon), Andreas, Yakup (Zebedi’nin oğlu), Yuhanna, Filipus, Bartalmay (Bartolomeus), Matta, Tomas, Yakup (Alfeus’un oğlu), Taddeus (Yahuda oğlu Yakup/Judas Thaddaeus), Simon (Zelotes/Kenani) ve Yahuda İskaryot’tur. Yahuda’nın…

Geri Dönüşümün Toplumsal Önemi: Yapısal ve İlişkisel Bağların Kesiti Bir Araştırmacının Gözünden: Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Toplumu anlamak, bireylerin birbirleriyle ve çevreleriyle nasıl etkileşimde bulunduğunu kavrayabilmekten geçer. Her birey, bu etkileşim ağının bir parçasıdır ve toplumsal yapılar, günlük yaşamın her alanında şekil alır. Ancak bazen bu yapıları sorgulamak, toplumu dönüştürmenin ilk adımını atmamıza yardımcı olabilir. Bu yazıda, geri dönüşümün sadece çevresel bir gereklilik olmadığını, aynı zamanda toplumsal yapıların, cinsiyet rollerinin ve kültürel pratiklerin nasıl etkileşime girdiği bir konu olduğunu tartışacağım. Geri dönüşüm, sıradan bir çevre bilinci meselesi olarak görülse de, aslında toplumsal yapılarla derin bir bağlantıya sahiptir. Bu bağlamda,…

Toplumsal Bir Sözcüğün Anatomisi: “Gömme” Kültürüne Sosyolojik Bir Bakış Bir araştırmacı olarak insanların gündelik dilinde gizlenen sosyal yapıları incelemek, çoğu zaman toplumsal bilincin derin katmanlarına inmeyi gerektirir. Sokakta, okulda, sosyal medyada ya da arkadaş sohbetlerinde duyduğumuz “gömmek” kelimesi, aslında sadece bir argo sözcük değildir. O, toplumun güç ilişkilerini, kimlik mücadelelerini ve cinsiyet rollerini barındıran küçük bir kültürel aynadır. “Argoda gömmek ne demek?” sorusuna cevap ararken, sadece bir kelimeyi değil, aynı zamanda bir toplumsal tavrı da çözümlemek gerekir. Argoda “Gömme”nin Anlamı: Eleştirinin Güce Dönüşümü Bir Sözcüğün Dönüşen Kimliği “Gömmek” kelimesi, Türkçede temel olarak “bir şeyi toprağa koymak” anlamına gelir. Ancak argo…